“Stentim bugün çıkarıldı. Allah herkesin yardımcısı olsun. Kolay gibi görülüyor. Bir çok arkadaş yazmış; ağrı yapmıyor hemen çıkartıyorlar diye. Kısadan bahsedeyim size gerisini siz düşünün: Penisinizi kökünden söküyorlarmis gibi bi ağrı ve bir o kadar da acı veriyor. Daha önce idrar yollarından sonda takılıpp çıkartılan arkadaşlar varsa hemen hemen aynı işlem ama bu sonta kadar basit bir süreç değil. 5-6 defa sonda takıp çıkarttıklarını düşünün. Zor valla, bir daha genel anestezi altında çıkarttıracağım. Toplam süreç 10dk filan sürüyor ama 10 dk sizin caniniza yetiyor. Kadın doğum sandalyesine oturtup bacakları actiriyorlar. Önünüze perde koyuyorlar siz hiçbir şeyi görmüyorsunuz, alttan işlem yapıyorlar. Vücut direncim kuvvetli olmasına rağmen bayilacakmis hissi verdi. Zaten ayakları bağlıyorlar. Ayaklar baglaninca kıpırdama şansınız yok. Aklıniza takılan bütün soruları bugün yaşamış olduğum stend çıkarma belasını detaylı bir şekilde anlatabilirim. Zor bir süreç ama yapacak hiçbir şey yok. Çıkartılması gerekli. Sağlık her şeyden önemli, geçmiş olsun…”
YouTube sayfamda bir hastamın kendi tecrübesini paylaşması sonrası bu yazıyı kaleme almaya karar verdim. Anlattıklarından da anladığımız kadarıyla hastanın stenti lokal anestezi altında çekilmiş ve işlem çok ağrılı geçmiş. Peki biz ürologların çokça uyguladığı işlem gerçekten bu kadar sancılı ve zor mu? Bu yazımda sizler için stent ve stentin sebep olduğu şikayetler ve çekilme işlemi hakkında bazı bilgiler paylaşacağım.
Stentler biz ürologların idrar borusu (üreter) taş veya başka bir sebeple (doğuştan darlıklar, tümör veya damar basıları gibi) tıkanması sonrası idrar akışını sağlamak için başvurduğumuz çoğunlukla plastik malzemeden yapılmış ince tüplerdir. Taş ameliyatları sonrası da kırılan taş parçaları dökülürken idrar kanalını tıkamasın diye genellikle ameliyat bitmeden takılır. Dışardan ses dalgası ile taş kırma işlemi öncesi de bazı özel durumlarda stent takılmaktadır.
Stentlerin bir ucu böbrek diğer ucu idrar kesesi arasında üreter denilen idrar borusu içinde uzanır. Erişkinlerde genellikle 26-28 cm, 4.8fr (yaklaşık 1.5 mm) çapında stentler kullanılır. Çocuk hastalar için daha ince ve kısa stentler kullanmaktayız. Normalde stentler idrar kanalında en fazla 3 ay kadar kalır. Eğer uzun süre stentin kalması gerekiyorsa özel malzemelerden yapılmış stentler tercih ederiz. Unutulan, zamanı gelince çekilmeyen stentler taşlaşma, enfeksiyon ve hatta böbrek kaybına sebep olabilir.
Stentler hastalarda ne tür şikayetler yapar?
Stentin mesanedeki uç kısmı mesane yüzeyine temas ettiği için hastaların en sık yakınması sık idrara gitme, yanma ve sürekli idrar hissidir. Stentin ilk takıldığı günlerde hastalar idrar yaparken böbrek kısmına vuran sancı hissederler. İdrarda kanama derecesi farklılık gösterir. Çoğunlukla idrarda pembelik ve koyu renk görülür. Egzersiz, spor, yürüme sonrası kanama şiddeti artar. Taş ameliyatı yapıp stent taktığım genç bir hastam stentliyken halı saha maçı sonrası şiddetli kanama ile acil servise başvurmuştu.
Cinsel ilişki – denize girmek stentli hastalarda yasak mıdır?
Stent takılan hastalar günlük yaşantılarına devam edebilir. Cinsel ilişkiye girebilirler. Havuza veya denize girebilirler. Ancak klasik bilgi üşütme-soğuk idrar yolu enfeksiyonlarını kolaylaştırır. Stentliyken hastaların kendilerini biraz daha fazla korumalarını öneririm.
Stentin sebep olduğu şikayetleri nasıl azaltabiliriz?
Stentli hastaların şikayetlerini dindirmek için farklı ilaç tedavileri uygulanmaktadır. Prostat ilaçları, mesaneyi gevşeten ilaçlar ve ağrı kesiciler en sık başvurduğumuz ilaçlardır. Bunların yanında hastaların özellikle bol sıvı tüketmeleri, asitli içeceklerden uzak durmaları tavsiye edilir. Fazla fiziksel aktivite kanamayı artıracağından stentliyken hastaların ağır egzersizlerden-spor aktivitelerinden uzak durmalarını-sakınmalarını tavsiye ederim.
Dr. A. Kadir Tepeler
Üroloji Doktoru / Ürolife Kliniği / Taşssız Hayat
